منظور خاتمی از جریان سومی‌ها چیست؟

مصاحبه با : رضا علیجانی

موضوع : درباره‌ی نقش خاتمی پس از سال ۸۱

تاریخ انتشار : ۲۲ / اردیبهشت / ۱۳۸۱

منبع : روزنامه مردم‌سالاری

رضا علیجانی گفت : مسیر آینده خاتمی قهر و انفعال و کناره گیری نیست، ایشان با اتکا به ۲۲ میلیون رایی که از مردم بدست آورده است، حرکتی رو به پیش نه رو به کنار، خواهد داشت.

سردبیر نشریه توقیف شده ایران فردا در گفتگو با خبرگزاری دانشجویان ایران با بیان این مطلب و اشاره به موضع گیریهای اخیر خاتمی در سخنرانی‌های اخیر افزود، به نظر می‌رسد نجابت خاتمی در برخورد با طیف افراطی جریان راست باعث بوجود آمدن شرایطی شده است که ایشان با گلایه و ناراحتی از آن یاد می‌کند و این امید وجود دارد که صداقت خاتمی با مردم و وعده‌هایی که به ایشان داده است، او را از این وضعیت نجات بدهد.

وی معتقداست، خاتمی می‌تواند دربرابر برخی موانعی که برسر راهش وجود دارد، ایستادگی بیشتری نشان دهد و در باز کردن قفل‌هایی مانند قفلی که بر کارکرد پارلمان زده شده یا قفلی که در برخوردهای قضایی با جامعه مدنی( اعم ازفعالان سیاسی، دانشجویان، مطبوعات و...) وجود دارد، تلاش کند.

وی افزود راه حل باز کردن قفل‌ها به دست خاتمی، ارتباط مستمر و معقوله با افکارعمومی و گفت وگوی فعال درحوزه قدرت است، و در صورتی که صداقت ایشان بر نجابتش غلبه نکند و در این مسیر شجاعتی نداشته باشد، باید پاسخگوی امروز و فردای ایران باشد، فردایی که خود، از جریان سومی‌ها یادکرده است.

علیجانی گفت : ممکن است اشاره خاتمی به جریان سومی‌ها، آن جریان‌هایی باشد که در رژیم سلطنتی دارای قدرت و منافع ملی بوده‌اند و اساسا با اصل انقلاب و اسلام مخالفند و متأسفانه به دلیل برخی عملکردهای دهه‌های اخیر در اقشار محدودی از مردم علاقه مندانی پیداکرده‌اند و برخی از جناح‌ها در قدرت‌های جهانی نیز از آنها پشتیبانی می‌کنند.
وی در همین مورد خاطر نشان کرد، اگر ما در یک روند آرام به سمت وفاق ملی براساس حاکمیت ملی، و تجدید قدرت‌های سیاسی در بستر دموکراتیزاسیونی بومی پیش برویم، جریان سوم خطری برای ایران نخواهد داشت، اما اگر وضعیت در همین حالت ناپایدار و قفل باقی بماند، نگرانی ها افزایش پیدا خواهد کردومنافع ملی،اصل انقلاب، اسلام وایران را تهدیدخواهد کرد. جلوگیری از این وضعیت نیازمند مشارکت و عزم همه طیف‌های علاقه‌مند به منافع ملی است و درصورتی که جریان اقلیت به ویژه طیف‌های افراطی آن از پذیرش این بدیهیات پرهیزکنند، گریزی از تحقق نگرانی‌هایی که خاتمی بیان می‌کند و نظایر آن وجود ندارد.
سردبیر نشریه‌ی توقیف شده ایران فردا گفت : این یک واقعیت است که مشکلات عینی و فراگیرمردم، مشکلات اقتصادی است، اما همین مردم در ارایه راه حل برای چنین معضلی به روش‌های سیاسی معتقدند. بنابراین تا ساختار فضای سیاسی کشور اصلاح نشود هیچ راهی برای حل مشکلات اقتصادی متصور نیست. فضایی که در آن بتوان به سمت توسعه سیاسی حرکت کرد در مرحله اول امکان و آزادی گفت وگو و طرح نظرات طیف‌های مختلف سیاسی و طرح مطالبات اقشار مختلف مردم است.

وی افزود : آزادی‌های سیاسی و امکان تکثر سیاسی و امکان حل مسالمت‌آمیز و عادلانه اختلافات سیاسی مهمترین شاخصه‌های توسعه سیاسی است اما این امر در دراز مدت زمانی محقق می‌شود که جامعه مدنی در مقابل جامعه سیاسی یا قدرت بتواند امکان حرکت، استقلال و استمرار داشته باشد.

علیجانی ادامه داد : نهادهای مدنی در ایران همواره تحت فشار و برخورد و امکانی برای پیشرفت در مسیر توسعه سیاسی به صورت برگشت ناپذیر وجود ندارد.

علیجانی درباره آرامش معقول و سکوت مرگبار، مطرح شده در سخنان خاتمی گفت : وجه مشترک ارامش معقول و سکوت مرگبار نوعی عدم چالش و آرام بودن لایه فوقانی سیاست است. در وضعیت سکوت مرگبار، این امر ناشی از عدم ارایه مطالبات مردم و عدم ورود جریان‌های مختلف به حوزه سیاسی بنا به دلایلی مانند سرکوب سیاسی و بالا بودن هزینه‌های این ورود است.

اما در آرامش معقول این امر ناشی از رعایت قواعد بازی و رقابت سیاسی در چارچوب منافع ملی است و جریان‌های مختلف به یک رقابت سیاسی و سالم می‌پردازند. در واقع همگان پذیرفته‌اند که منافع ملی و همچنین وفاق ملی (آرامش معقول ناشی از آن است) براساس حاکمیت نه براساس یک جناح مشخص شکل می گیرد.